Search This Blog

Monday, November 29, 2010

Việt Nam niên biểu


Lịch sử Việt Nam theo dòng thời gian, xin nhấn vào các liên kết để xem chi tiết ở bài viết liên quan.


A. CỔ ĐẠI

Nguồn gốc Việt: xem thêm các mục Huyền thoại và Khảo cổ
I. Họ Hồng Bàng (?-? TCN)
II. Nhà Thục (257-179? TCN)
III. Nhà Triệu (207-111 TCN)
IV. Bắc thuộc lần I (110 TCN - 541)
- Hai Bà Trưng (40-43)
- Khởi nghĩa Bà Triệu (248)
- Nhà Tiền Lý (542-602): xem Lý Bôn
- Triệu Việt Vương (548-571): xem "Triệu Quang Phục"
V. Bắc thuộc lần II (602-905)
VI. Tự chủ (905-938)
- Họ Khúc (905-923)
- xem thêm Khúc Hạo
- Dương Đình Nghệ (931-937)
- Kiều Công Tiễn (937-938)
VII. Nhà Ngô (938-967)
- Ngô Quyền
- Loạn 12 sứ quân (966-968): xem thêm Kỷ nhà Ngô

B. TRUNG ĐẠI

1. Nhà Đinh (968-980)
2. Nhà Tiền Lê (980-1009)
3. Nhà Lý (1009-1225)
4. Nhà Trần (1225-1400)
5. Nhà Hồ (1400-1407)
Bắc thuộc lần III (1407-1427)
- Nhà Hậu Trần (1407-1413)
- Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427): Lê Lợi
6. Nhà Lê sơ (1428-1527)
7. Nhà Mạc (1527-1592)
- Dư đảng nhà Mạc (1592-1677): xem thêm "Thành nhà Mạc"
- Chúa Trịnh (1545-1787)
- Chúa Nguyễn (1558-1777): xem Nguyễn Hoàng
- xem thêm Tổ chức đúc tiền và lưu hành tiền tệ ở Đàng Trong
9. Nhà Tây Sơn (1778-1802)
10. Nhà Nguyễn (1802-1945)

C. CẬN ĐẠI

1. Pháp thuộc (1887-1945)
2. Nhật thuộc (1945)
3. Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa (1945-1976)
4. Quốc gia Việt Nam (1949-1955)
5. Việt Nam Cộng hòa (1955-1975)
6. Cộng hòa Miền Nam Việt Nam (1969-1976)
7. Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (từ 1976)

Thống kê về các vị vua Việt Nam

- Hoàng đế đầu tiên: Lý Nam Đế (544 - 548) với niên hiệu đầu tiên là Thiên Đức
- Hoàng đế cuối cùng: Bảo Đại (1925 - 1945)
- Ở ngôi lâu nhất: Triệu Vũ Vương Triệu Đà: 70 năm (207-137 TCN), Lý Nhân Tông Càn Đức: 56 năm (1072 - 1127), Hậu Lê Hiển tông Duy Diêu: 47 năm (1740 - 1786).
- Ở ngôi ngắn nhất: Tiền Lê Trung Tông Long Việt: 3 ngày (1006), Dục Đức: 3 ngày (1883)
- Lên ngôi trẻ nhất: Lê Nhân Tông, lúc 1 tuổi (1442); Mạc Mậu Hợp, lúc 2 tuổi (1562); Lý Cao Tông, lúc 3 tuổi; Lý Anh Tông, cũng 3 tuổi; Lý Chiêu Hoàng, lúc 6 tuổi (1224)
- Lên ngôi già nhất: Trần Nghệ Tông Phủ, khi 50 tuổi (1370); Triệu Đà khi 50 tuổi (207 TCN)
- Trường thọ nhất: Bảo Đại 85 tuổi (1913-1997), vua Trần Nghệ tông 74 tuổi (1321 - 1394). Nếu tính Triệu Đà thì Triệu Đà là vua thọ nhất: 120 tuổi (257-137 TCN) (theo Đại Việt Sử ký Toàn thư). Ngoài ra, nếu tính cả các chúa thì chúa Nguyễn Hoàng thọ hơn Bảo Đại: 89 tuổi (1525 - 1613)
- Yểu thọ nhất: Hậu Lê Gia Tông Duy Khoái 15 tuổi (1661 - 1675)
- Nữ vương đầu tiên: Trưng Vương (Trưng Trắc) (vì chỉ xưng vương) (40-43)
- Nữ hoàng duy nhất: Lý Chiêu hoàng Phật Kim (1224 - 1225), vợ vua Trần Thái tông Cảnh (1226 - 1258).
- Vua duy nhất ở ngôi 2 lần: Hậu Lê Thần Tông (1619-1643 và 1649-1662)

Thống kê về các triều đại

- Lâu nhất: nhà Hậu Lê 356 năm (1428 - 1527 và 1533 - 1788).
- Ngắn nhất: nhà Hồ 8 năm (1400 - 1407).
- Truyền nhiều đời vua nhất: nhà Hậu Lê: 27 vua (từ Thái Tổ đến Chiêu Thống), nhà Trần (kể cả Hậu Trần) 14 vua.
- Truyền ít đời nhất: nhà Thục 1 vua.
- Truyền qua nhiều thế hệ nhất: nhà Hậu Lê 14 đời (từ Thái Tổ Lê Lợi đến Trung Tông Duy Huyên, rồi từ Anh Tông Duy Bang đến Chiêu Thống Duy Kỳ), sau đó là nhà Lý: 9 đời (từ Thái Tổ Công Uẩn đến Chiêu Hoàng Phật Kim).
- Triều đại xảy ra phế lập, sát hại các vua nhiều nhất: Nhà Lê sơ 6/11 vua.

Thống kê về các thượng hoàng

- Thái thượng hoàng đầu tiên: Lý Huệ Tông Sảm.
- Thái thượng hoàng cuối cùng: Lê Ý Tông Duy Thận
htx.dontak.net

No comments: