Trong lịch sử của nhiều dân tộc, thỉnh thoảng có những khám phá qua các dữ kiện mới, nhất là ở các thời đại sơ khai mà sử liệu không có hay ghi lại rất ít. Nhiều khi các sự nghiên cứu và hiểu biết với tư liệu và sự kiện mới đã cho thấy một số tư tưởng truyền thống trước đây về nguồn gốc hay văn minh của một dân tộc có nhiều thiếu sót và thậm chí sai lạc. Ðâu ai biết ảnh hưởng rộng lớn của đạo Phật, cũng như của hoàng đế Asokha ở Ấn Ðộ cho đến khi Princep ở thế kỷ 19 đã giải mã các bia ký cổ đại phát hiện ở các vùng xa xôi biên cương từ Bắc đến Nam.
Sự tiến bước của nhiều ngành trong khoa học cũng đã được sử dụng (như dùng Carbon 14 để định tuổi, ...) và đóng góp cho sự tìm hiểu và phát hiện mới trong lịch sử, mở rộng thêm kiến thức về sự phát triển hay tiến hóa văn hoá, văn minh của một dân tộc.